Po śmierci spadkodawcy najczęściej należy przeprowadzić sprawę spadkową po nim. Można to zrobić na dwa sposoby: u notariusza, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia lub w sądzie, uzyskując prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Uzyskanie poświadczenia dziedziczenia u notariusza jest dużo szybsze. Poniżej publikujemy niezbędne informacje, w jaki sposób można otrzymać akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza.

Co to jest akt poświadczenia dziedziczenia?

Powołanie danej osoby do otrzymania spadku może wynikać z ustawy albo z testamentu zmarłego (art. 926 §1 kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 1025 §1 kodeksu cywilnego sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku, zaś notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 95j i 95p ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku prawo o notariacie), co stanowi potwierdzenie dziedziczenia.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia jest dokumentem, który wskazuje kto i w jakich udziałach dziedziczy po danej osobie zmarłej.

Na poświadczenie dziedziczenia u notariusza składa się kilka czynności, odbywających się w tym samym dniu: protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu (przy dziedziczeniu na podstawie testamentu), protokół dziedziczenia i akt poświadczenia dziedziczenia.

Poświadczenie dziedziczenia – jaki jest wymagany termin na uzyskanie dokumentu?

Klienci często pytają notariusza: ile dni po śmierci osoby można zrobić akt poświadczenia dziedziczenia?

Co do zasady, nie ma ustawowego terminu na przeprowadzenie sprawy spadkowej po zmarłym. Natomiast, jeżeli od dnia śmierci spadkodawcy nie upłynęło 6 miesięcy, wówczas notariusz w protokole dziedziczenia przyjmuje od spadkobierców oświadczenia o przyjęciu spadku (ewentualnie niektórzy spadkobiercy mogą odrzucić spadek).

Zgodnie z art. 1015 §2 kodeksu cywilnego brak oświadczenia spadkobiercy w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku, jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Dzieje się to z mocy prawa i od tego momentu nie ma już konieczności składania oświadczenia o przyjęciu spadku.

Notariusz może poświadczyć dziedziczenie po osobie, która miała nadany numer PESEL. Z tego powodu notariusz nie może poświadczyć dziedziczenia po osobach zmarłych przed dniem 1 lipca 1984 roku.

Poświadczenie dziedziczenia u notariusza – wymagane dokumenty. Kto musi być obecny?

Notarialne poświadczenie dziedziczenia wymaga przedłożenia u notariusza następujących informacji i dokumentów:

  1. danych stawających – imiona, nazwisko, imiona rodziców, stan cywilny, numer dowodu osobistego lub paszportu, data ważności i przez jaki organ został wydany dokument tożsamości, PESEL, adres zamieszkania,
  2. aktu zgonu spadkodawcy,
  3. aktu stanu cywilnego stawających – odpisy skrócone aktów urodzenia, a w przypadku osób, które w wyniku zawarcia związku małżeńskiego zmieniły nazwisko – akt małżeństwa,
  4. wszystkich testamentów spadkodawcy (o ile były sporządzone),
  5. dowód osobistego lub paszportu osoby zmarłej, a w przypadku ich braku zaświadczenie z ewidencji ludności o numerze PESEL spadkodawcy,
  6. numeru ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości wchodzących w skład spadku,
  7. numeru NIP – jeśli spadkodawca w chwili śmierci prowadził działalność gospodarczą, należy przedstawić numer NIP zmarłego,
  8. odpisu aktu małżeństwa – jeżeli dziedziczy małżonek zmarłego, to potrzebny będzie odpis skrócony aktu małżeństwa wydany po śmierci spadkodawcy,
  9. odpis aktu zgonu – jeżeli spadkodawca w chwili śmierci był wdowcem/wdową, wówczas potrzebny jest odpis skrócony aktu zgonu wcześniej zmarłego małżonka.

Powyższy wykaz dokumentów ma charakter podstawowy. W konkretnym przypadku może zajść potrzeba przedstawienia dodatkowych dokumentów.

Po złożeniu kompletu dokumentów notariusz wyznacza termin poświadczenia dziedziczenia w ciągu 2-3 dni roboczych.

Zgodnie z art. 95aa ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku prawo o notariacie – notarialne poświadczenie dziedziczenia odbywa się przy udziale wszystkich osób zainteresowanych, czyli osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.

Odrzucenie spadku lub zapisu windykacyjnego oraz uznanie za niegodnego, powoduje utratę statusu osoby zainteresowanej.

Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz wysyła go do urzędu skarbowego, a jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, dodatkowo do wydziału geodezji.

Natomiast w przypadku ksiąg wieczystych notariusz jedynie zawiadamia sąd o zmianie właściciela nieruchomości (nie dokonuje zmiany wpisów w księgach wieczystych).

Poświadczenie dziedziczenia u notariusza to oszczędność czasu, gdyż dokument potwierdzający dziedziczenie otrzymujemy w ciągu zaledwie kilku dni.

Przykład:

Zmarł mąż. Pozostawił żonę i dwoje pełnoletnich dzieci. Nie sporządził testamentu. Córka jest mężatką. Rodzice mieszkali w domu jednorodzinnym, który należał do obojga małżonków i dla którego prowadzona jest księga wieczysta. Zmarły nie prowadził działalności gospodarczej. Od dnia śmierci spadkodawcy minęły dwa miesiące. Wszyscy spadkobiercy postanowili przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

W takiej sytuacji do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia będą potrzebne:

– dane żony, córki i syna – imiona, nazwisko, imiona rodziców, stan cywilny, numer dowodu osobistego lub paszportu, data ważności i przez jaki organ został wydany dokument tożsamości, PESEL, adres zamieszkania,

– akt zgonu spadkodawcy,

– odpis skrócony aktu małżeństwa zmarłego wydany po śmierci spadkodawcy,

– odpis skrócony aktu urodzenia syna,

– odpis skrócony aktu małżeństwa córki,

– dowód osobisty lub paszport osoby zmarłej,

– numer księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości wchodzącej w skład spadku.

Poświadczenie dziedziczenia odbędzie się przy udziale żony, córki i syna. Ze względu na to, że zmarły nie pozostawił testamentu i wszyscy spadkobiercy przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, to spadek na podstawie ustawy dziedziczą żona, syn i córka po 1/3 części każde z nich.

Kiedy notariusz nie może sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia?

Notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia dziedziczenia, między innymi gdy:

  • został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe,
  • w stosunku do spadku zostało już uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku oraz gdy toczy się już postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku,
  • w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone;
  • spadkodawca zmarł przed dniem 1 lipca 1984 roku.

Cena uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza

Całkowity koszt poświadczenia dziedziczenia u notariusza jest uzależniony od liczby spadkobierców i nieruchomości, które wchodzą w skład spadku oraz od tego, czy upłynęło 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy.

Zazwyczaj wynosi od 500 zł brutto do 1000 zł brutto. Na cenę poświadczenia dziedziczenia składają się:

  • protokół dziedziczenia – 100 zł netto
  • akt poświadczenia dziedziczenia – 50 zł netto
  • protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu – 50 zł netto
  • oświadczenie o przyjęciu spadku – 50 zł netto od osoby
  • wypisy każdego z aktów – 6 zł netto za stronę (np. przy 3 spadkobiercach i 1 nieruchomości wchodzącej w skład spadków, przy dziedziczeniu ustawowym i gdy nie minęło 6 miesięcy od otwarcia spadku spadkobiercy – koszt wypisów to 204 zł netto)
    – do powyższych cen netto należy doliczyć podatek VAT według stawki 23%
  • opłata za rejestrację aktu poświadczenia dziedziczenia w Rejestrze Spadkowym – 5 zł.

Ponadto na ostateczne łączne koszty notarialne często mają wpływ inne czynności notarialne,
których dokonanie jest niezbędne dla danego aktu notarialnego. Informacje o pobieranych opłatach oraz całkowitych kosztach sporządzenia czynności notarialnych można uzyskać telefonicznie oraz mailowo – numer telefonu oraz adres email do naszej kancelarii znajdziesz w zakładce kontakt.

Co zrobić dalej po uzyskaniu aktu poświadczenia dziedziczenia?

Po uzyskaniu zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia spadkobiercy powinni zgłosić nabycie spadku do właściwego urzędu skarbowego.

W przypadku, gdy dziedziczy najbliższa rodzina, zazwyczaj termin na zgłoszenie się do urzędu skarbowego wynosi 6 miesięcy od zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia w Rejestrze Spadkowym (rejestracja aktu poświadczenia dziedziczenia odbywa się w tym samym dniu co jego sporządzenie).

Ponadto jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, spadkobiercy powinni zgłosić się do właściwego wydziału ksiąg wieczystych i ujawnić się jako współwłaściciele nieruchomości w księdze wieczystej, dołączając wypis aktu poświadczenia dziedziczenia i potwierdzenie dokonania opłaty sądowej.

W naszej kancelarii uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia zazwyczaj trwa 2-3 dni robocze od złożenia kompletu dokumentów. Skorzystanie z naszej pomocy jest możliwe, nawet gdy spadkodawca mieszkał lub zmarł poza Łodzią, a jego spadkobiercy nie mają miejsca zamieszkania w Łodzi.

Jeśli potrzebujesz aktu poświadczenia dziedziczenia skontaktuj się z naszą kancelarią.